الزام نصب مخزن ذخیره آب طبق مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان + مثال

مقدمه:
طبق مقررات ملی ساختمان، تامین آب کافی و مطمئن برای ساکنان ساختمان‌های بلندمرتبه و پرجمعیت، یک ضرورت انکارناپذیر است. مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان که با عنوان «حفاظت ساختمان‌ها در مقابل حریق» شناخته می‌شود، به طور ویژه به موضوع ذخیره آب اضطراری پرداخته است. اگر مالک، سازنده یا مدیر ساختمانی با بیش از ۳ طبقه یا بیش از ۱۰ واحد مسکونی هستید، آشنایی کامل با جزئیات این آیین‌نامه برای شما الزامی است. این مقاله به طور کامل و به زبان ساده، everything you need to know about را در مورد نصب مخزن ذخیره آب طبق مبحث ۱۶ توضیح می‌دهد.

شرایط نصب مخزن ذخیره آب چیست؟

مطابق بندهای مبحث ۱۶، نصب مخزن ذخیره آب با داشتن یکی از شروط زیر اجباری است:

ساختمان‌های بیش از ۳ طبقه (از کف زمین)
ساختمان‌هایی که بیش از ۱۰ واحد مسکونی دارند.

هدف اصلی این قانون، اطمینان از تأمین آب مورد نیاز برای مصارف بهداشتی و همچنین پشتیبانی از سیستم اطفای حریق در مواقع اضطراری است.

روش محاسبه حجم مخزن ذخیره آب به ازای هر نفر

حجم آب مورد نیاز برای ذخیره، بر اساس تعداد ساکنان ساختمان محاسبه می‌شود. طبق مقررات:

به ازای هر نفر ۷۵ لیتر آب باید ذخیره شود.

نحوه برآورد تقریبی تعداد ساکنان:
برای محاسبه تقریبی تعداد ساکنان، معمولاً از فرمول زیر استفاده می‌شود:

تعداد واحدها × ۴ نفر = تعداد ساکنان تقریبی

البته این عدد بسته به متراژ و نوع واحدها (لوکس یا معمولی) می‌تواند متفاوت باشد، اما ضریب ۴ یک میانگین متداول و قابل قبول است.

مثال محاسباتی:
برای یک مجتمع با ۲۰ واحد مسکونی:

تعداد ساکنان تقریبی: ۲۰ واحد × ۴ نفر = ۸۰ نفر
حجم مخزن مورد نیاز: ۸۰ نفر × ۷۵ لیتر = ۶,۰۰۰ لیتر (۶ متر مکعب)

برای درک بهتر این موضوع ویدیو زیر را که مربوط به بخشی از کلاس آنلاین مبحث 16 می باشد را ببینید:

شرایط نصب مخازن بزرگ (حجم بیش از ۴۰۰۰ لیتر)

یکی از مهم‌ترین نکات فنی در مبحث ۱۶ این است:

اگر حجم آب مورد نیاز محاسبه شده بیش از ۴۰۰۰ لیتر (۴ متر مکعب) باشد، باید به جای یک مخزن بزرگ، از دو یا چند مخزن به صورت موازی استفاده کرد.

دلایل و مزایای این کار:

افزایش قابلیت اطمینان سیستم: در صورت خرابی، تعمیر یا شستشوی یکی از مخازن، مخزن دیگر می‌تواند نیاز ساختمان را تأمین کند و سیستم هیچگاه بدون آب نخواهد بود.
توزیع مناسب وزن: در ساختمان‌های مرتفع، توزیع وزن حجم زیاد آب بین دو مخزن می‌تواند از نظر سازه‌ای ایمن‌تر باشد.
انعطاف‌پذیری بیشتر در نصب: گاهی نصب دو مخزن کوچک‌تر در فضای موجود، بسیار آسان‌تر از نصب یک مخزن بسیار بزرگ است.

نکات کلیدی و فنی برای نصب مخزن

جنس مخزن: مخازن می‌توانند از جنس پلی اتیلن (مخزن پلاستیکی)، فایبرگلاس یا فلز (گالوانیزه یا استنلس استیل) باشند. انتخاب جنس به عواملی مانند بودجه، شرایط محیطی و فضای نصب بستگی دارد.
محل نصب: مخازن باید در محلی مستقل، قابل دسترسی و دور از خطر آلودگی نصب شوند. موتورخانه، پشت بام یا حیاط مکان‌های متداول برای نصب هستند.
لوله کشی و اتصالات: لوله‌کشی باید به گونه‌ای انجام شود که آب از هر دو مخزن به صورت همزمان و موازی قابل برداشت باشد.
آزمایش و نگهداری: مخازن و شیرآلات مربوطه باید به طور دوره‌ای بازرسی، شستشو و سرویس شوند تا از سلامت آب اطمینان حاصل شود.

سوالات متداول (FAQ)

آیا این مقررات فقط برای آب شرب است؟
خیر، این حجم ذخیره برای مصارف عمومی (شستشو، ضدعفونی کردن و پشتیبانی از اطفای حریق) در نظر گرفته شده و لزوماً برای آشامیدن نیست، مگر اینکه سیستم تصفیه جداگانه داشته باشد.

آیا برای ساختمان‌های قدیمی نیز این قانون الزامی است؟
بله، این مقررات برای تمامی ساختمان‌های نوساز و در حال بهره‌برداری که واجد شرایط باشند (بیش از ۳ طبقه یا ۱۰ واحد) لازم الاجراست. مالکان این ساختمان‌ها موظف به اصلاح و تجهیز سیستم خود هستند.

محاسبه حجم ذخیره آب بر چه اساسی انجام می‌شود؟
مبنای محاسبه، تعداد ساکنان است. اما برای محاسبه دقیق، بهتر است با یک مهندس مکانیک مجرب یا شرکت معتبر فروش و نصب مخزن مشورت کنید.

نتیجه گیری:

رعایت مقررات مبحث ۱۶ نه تنها یک تکلیف قانونی، بلکه یک سرمایه‌گذاری برای آسایش و ایمنی ساکنان ساختمان شماست. نصب مخزن ذخیره آب مناسب، بحران‌های ناشی از قطعی آب و همچنین خسارات احتمالی حریق را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

🚀 فرصت را از دست ندهید!

ما در آکادمی کوکبی آماده ایم تا با ارائه تصویری مقررات ملی ساختمان به زبان ساده، شما را در مسیر قبولی آزمون نظام مهندسی یاری کنیم. برای دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان ما تماس بگیرید.

آزمون بعدی نزدیک است. برای ثبت‌نام در دوره‌های آمادگی تضمینی نظارت و اجرا معماری با تکنیک‌هایی که من استفاده کردم، همین امروز اقدام کنید:
⬅️ ثبت‌نام فول پکیج نظارت و اجرا معماری با تخفیف ویژه

⬅️ ثبت‌نام پکیج نظارت و اجرا معماری با تخفیف ویژه

اگر سوالی دارید در بخش کامنت‌ها بپرسید 👇 من شخصاً پاسخ می‌دهم!